Historia Parafii

HISTORIA NASZEGO KOŚCIOŁA I MIASTA

Historia Parafii p.w. Wniebowzięcia NMP w Opolu Lubelskim

Parafia Opole Lubelskie swym początkiem sięga pierwszych wieków chrześcijaństwa w Polsce. Nieznana jest jednak dokładna data jej powstania. Także nie zachował się akt erekcyjny parafii. „Wykazy świętopietrza z lat 1325-1327 notują wieś parafialną Opole (de Opole)”. Dlatego należy sądzić, że pierwotny kościół drewniany istniał już w Opolu ok. 1326 roku. Jan Długosz w „Liber beneficjorum” potwierdził to w słowach: „Oppidum habens in se parochialem ecclesiam ligneam, Sanctae Mariae Assumptioni dicatam, cuius haeres Johannes Slupeczsky de armis Rawa…” (miasteczko mające w sobie drewniany kościół parafialny, pod wezwaniem Wniebowzięcia Św. Marii, którego dziedzic Jan Słupecki herbu Rawa…).

Opole w wieku XIV było najpierw wsią, a następnie miastem prywatnym. Od wieku XIV miejscowość Opole była własnością rodziny Słupeckich. W czasie szerzącego się w Polsce protestantyzmu, w wieku XVI, Stanisław Słupecki – kasztelan lubelski – ówczesny kościół drewniany oddał kalwinom. Profesor Kot uważa, że Stanisław Słupecki jeszcze przed synodem pińczowskim 10 sierpnia 1557 roku wprowadził nabożeństwa ewangelickie w kościołach w Opolu oraz filialnym w Kluczkowicach. Nie jest jednak ta data pewna, gdyż nawet księgi wizytacji biskupa Paniewskiego z 1565 roku oraz biskupa Jerzego Zamoyskiego z 1595 roku jej nie podają. Faktem jest, że wspominają o sprofanowaniu kościoła w Opolu przez Stanisława Słupeckiego.

Kalwini prowadzili w Opolu, w II połowie XVI wieku, nawet swoją szkołę. W tym czasie zniszczono to, co do tej pory udało się osiągnąć, a więc przede wszystkim częściowo wiarę katolicką, zaszczepioną w sercach wiernych. Zdewastowano wnętrze kościoła parafialnego, jego wyposażenie, a także zniszczono księgi parafialne, dzieła biblioteki, która wówczas istniała oraz akt erekcyjny kościoła.

Kościół obecny został zbudowany w latach 1650 – 1675, z fundacji rodziny Słupeckich. Jerzy Słupecki, który w 1644 roku przeszedł na katolicyzm, był pierwszym jego fundatorem. widok od strony południowejNastępnie, gdy miasto przeszło w ręce rodziny Tarłów, to właśnie oni dokończyli dzieła budowy i wyposażenia świątyni. Kościół otrzymał wezwanie Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Konsekrowany został w 1674 roku przez biskupa krakowskiego Andrzeja Trzebickiego. Tak go opisują pijarzy w spisie inwentarzowym z 1843 roku: „Jest wystawiony częścią z cegły, częścią z kamienia białego w kształcie krzyża, do którego kosztem Zgromadzenia przymurowane zostały stacye dla rozpamiętywania Męki Chrystusa Pana we wszystkie piątki Postu Wielkiego oprócz ostatniego, i w dniach znalezienia i podwyższenia Krzyża Świętego. Kaplic jest dwie: Pana Jezusa Ukrzyżowanego i świętego Józefa Kalasantego. W tej drugiej obraz świętej Rozalii Sanormitańskiej od ośmiu przeszło lat zaprowadzony został. Pomiędzy kaplicami a Wielkim Ołtarzem są umieszczone z jednej strony Zakrystya, a z drugiej Skarbiec do chowania droższych apparatów i sprzętów. Facyatę kościoła ozdabiają dwie wieże, z których jedna mieści w sobie zegar i sygnaturkę”.

Pod koniec XVII wieku majątek opolski przeszedł w ręce rodziny Tarłów, z której Jan sprowadził do Opola pijarów. Od 1738 roku rozpoczął się okres kształtowania fundacji opolskiej. Jan Tarło, dziedzic Opola, nadał ją pijarom pod warunkiem założenia tam szkoły. Czynił to ze względu na braci Stanisława i Ignacego Konarskich. Ksiądz Stanisław Konarski korespondował z wujem Janem Tarło oraz informował magnata o różnych wydarzeniach. Portret Ignacego Konarskiego z naszego kościołaOkoło 1740 roku ksiądz Ignacy Konarski rozpoczął budowę klasztoru. Nadzorował ją architekt Franciszek Magier, któremu Jan Tarło polecił „de novo” wybudować klasztor dla pijarów. Rodzinne fundusze na budowę klasztoru początkowo przekazywała trzecia żona Jana Tarły Elżbieta Branicka. Jednak z powodu ich braku w późniejszym okresie oraz odwlekania z realizacją fundacji przez dziedzica Opola, szkoła nie powstała od razu, lecz szpital – przytułek z pracowniami rzemieślniczymi na wzór rzymski. Ksiądz Ignacy Konarski sprowadził sześciu pijarów, dla których starał się o fundusze na utrzymanie od Jana Tarły. 19 listopada 1743 roku Jan kardynał Lipski zatwierdził fundację opolską. Od tego czasu parafia opolska przeszła formalnie w ręce pijarów. Zgodę Stolicy Apostolskiej na fundację opolską uzyskali bracia Konarscy dopiero po śmierci Jana Tarły w 1750 roku. Wtedy to uruchomiono w Opolu na krótki okres pierwszą szkołę rzemieślniczą w Polsce i jedną z pierwszych w Europie.

Celem pracy duszpasterskiej pijarów jest nauczanie. Jednak z powodu trudności finansowych nie mogli oni rozwinąć początkowo szkolnictwa. Dopiero w 1797 roku otwarto w Opolu nowicjat. W 1804 o.Celestyn Tyszyński przekształcił ówczesną szkołę rzemieślniczą na gimnazjum humanistyczne, gdzie pijarzy mogli zająć się nauczaniem młodzieży. Dzięki pijarom miejscowe szkolnictwo zostało postawione na wysokim poziomie. Posiadali bibliotekę, do której trafiały zbiory książek poprzednich właścicieli miasta. Zgromadzili w ten sposób dużą ilość cennych książek. Niektóre cenne dzieła z biblioteki pijarów w Opolu zachowały się do dzisiaj i znajdują się w bibliotece Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie oraz w obecnych bibliotekach zakonnych pijarów. Dzięki pijarom rozkrzewiona została istniejąca w parafii Opole Lubelskie pobożność do Matki Boskiej poprzez założenie Bractwa Różańcowego. Równocześnie bardzo żarliwie czcili oni Jezusa Chrystusa Ukrzyżowanego, któremu poświęcono jedną z kaplic kościelnych.

Z kościołem w Opolu Lubelskim ściśle był związany ksiądz Piotr Ściegienny. Urodził się w Bilczy k. Kielc 31 stycznia 1801 roku w rodzinie chłopskiej. Piotr Ściegienny wstąpił do zakonu pijarów w 1827 roku, najpierw w Warszawie, a potem został przeniesiony do Opola Lubelskiego. Studiował teologię i jednocześnie był wykładowcą w tamtejszym gimnazjum. Podczas powstania listopadowego wraz z personelem szkoły włączył się do organizowania lazaretu dla rannych. Brał też udział w manifestacjach patriotycznych organizowanych przez mieszkańców. W roku 1832 otrzymał święcenia kapłańskie i pozostał w Opolu jako wikariusz i nauczyciel. Rok później otrzymał stanowisko wikariusza w Wilkołazie, a w marcu 1844 roku został administratorem w parafii Chodel. Jeszcze w październiku tego roku przeniósł się na kielecczyznę, aby być z chłopami, którzy planowali powstanie. Tam też został aresztowany i skazany na wieloletnią katorgę na Sybirze. Wrócił stamtąd dopiero w 1871 roku. Zmarł 6 listopada 1890 roku.

W czasie, gdy parafia opolska była w rękach pijarów, kościół zmienił swój wygląd zarówno zewnętrzny jak i wewnętrzny. Dzięki funduszom trzeciej żony Jana Tarły, Elżbiety z Branickich, nie tylko został wzniesiony klasztor, ale także rozbudowano kościół w latach 1744 – 1749, dobudowano dwie nawy, oddzielone od głównej. Z jej fundacji pochodzą drogocenne relikwiarze, naczynia liturgiczne oraz ołtarze we wnętrzu kościoła. Tarłowie, podtrzymując staropolską tradycję, gościli w każdy Wielki Czwartek w swym pałacu biednych mieszkańców Opola i okolic.

Fundatorka i ofiarodawczyni, Elżbieta z Branickich Tarłowa zmarła 17 kwietnia 1746 roku w Opolu Lubelskim. nagrobek Elżbiety TarłoW zewnętrznej ścianie kaplicy Świętego Krzyża znajduje się jej nagrobek w postaci płyty z inskrypcją. Z fundacji Jana Tarły przebudowano kaplicę północną w 1746 roku, do której zostały przeniesione obrazy i cały wystrój kaplicy pałacowej. Już po śmierci Jana Tarły 5 stycznia 1750 roku, staraniem czwartej jego żony Zofii z Krasińskich czyniono dalsze postępy w restauracji kościoła. Została w tym czasie wybudowana dzwonnica – brama. W 1752 roku został wzniesiony grobowiec Tarły w kaplicy Świętego Krzyża. W latach 1751 – 1753 położono polichromię w kościele. Wykonawcą tej polichromii był Antoni Dembicki. W tym czasie przebudowano także otwory okienne w obejściu, pokryto kościół dachówką w miejsce gontu. W latach 1756-1757 przebudowano kaplicę południową na wzór północnej. Niektórzy twierdzą, że także Józef Mayer był autorem niektórych malowideł w kościele w Opolu. On to miałby pokryć polichromią kaplicę południową.

Cały kościół został odrestaurowany w 1798 roku. W czasie wojen napoleońskich kościół był zamieniony na skład zboża. W 1803 roku obejście kościoła służyło za skład wojskowy. Dwa lata później odbył się remont zniszczonego obejścia i kościoła. Kościół był ponownie odnawiany jeszcze w roku 1854 oraz w 1880 roku. Wtedy to między innymi odnowione zostały malowidła ścian i sklepień przez Adolfa Quappa i Wilhelma Riedla. Następny remont przeprowadzono w 1891 roku, kolejny w wieku XX.

Szkoła pijarska istniała do 1831 roku, kiedy to przez rząd rosyjski została zamknięta. Najprawdopodobniej prowadzono dalej szkołę humanistyczną przy nowicjacie jako tzw. szkolnictwo wydziałowe aż do 1864 roku. Po powstaniu styczniowym rząd rosyjski dokonał kasaty zakonu i skonfiskował majątek na mocy najwyższego nakazu z dnia 27 października 1864 roku. Tym samym majątek przeszedł pod zarząd Skarbu Królestwa. Odtąd parafią Opolską kierują księża diecezjalni. Ostatnim proboszczem pijarskim był ks. Franciszek Biernacki. Po nim ksiądz diecezjalny Leon Dworzycki, pracujący wcześniej jako wikariusz w Świeciechowie. Kolejnym proboszczem parafii Opole Lubelskie był ksiądz Leon Popławski. W 1882 roku został przeniesiony na proboszcza do parafii Konopnica. Na jego miejsce Konsystorz Diecezji Lubelskiej mianował administratora parafii Wilków księdza Adolfa Majewskiego. Kolejnym proboszczem został 10 października 1904 roku, ksiądz Remigiusz Krześniak.

Do II połowy XIX wieku, najprawdopodobniej do 1885 roku kościół w Kluczkowicach był kościołem filialnym parafii Opolskiej, która i tak była rozległa. Dlatego od dawna oprócz księży pracujących w kościele w Opolu – czyli proboszcza i jednego wikarego – był ksiądz posługujący w kościele w Kluczkowicach. Głównym uposażeniem kapłanów była ziemia pozyskana w ciągu wieków poprzez darowizny, zapisy i ofiary. W 1864 roku parafia Opole Lubelskie posiadała 250 mórg ziemi. Oprócz tego były dziesięciny, fundacje pieniężne ulokowane w majątkach, młynach, itd.

W parafii opolskiej od dawna dbano o opiekę nad chorymi i prowadzono działalność charytatywną. Tarło zafundował miastu murowany budynek szpitalny dla 12 ubogich. Funkcjonował on jeszcze w wieku XIX, a następnie w okresie międzywojennym oraz w czasie II wojny światowej.

Kościół w Opolu Lubelskim, zarówno drewniany jak i obecny murowany, od początku był pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. W uroczystość WNMP, 15 sierpnia obchodzono w parafii odpust. Pijarzy uczcili swego założyciela – św. Józefa Kalasantego – odpustem w dniu 4 lipca.

HISTORIA MIASTA

Położenie
Miasto Opole Lubelskie położone jest w południowej części Kotliny Chodelskiej w województwie lubelskim. Rozbudowane jest na niskim równinnym terenie, w sąsiedztwie stawów, około 15km od Wisły. Znajduje się w rozwidleniu lokalnych dróg prowadzących na północ do Kazimierza Dolnego i Puław, na wschód do Chodla i Lublina oraz na południe do Piotrawina, Józefowa i Annopola. Badania prowadzone w Kotlinie Chodelskiej w latach sześćdziesiątych naszego wieku wykazały, że Opole i okolice pochodzą z okresu wczesnego średniowiecza. Już kilka wieków przed powstaniem państwa polskiego mieszkało na tych terenach plemię Wiślan. Rozmieszczenie osad wskazuje, że przebiegał tędy szlak handlowy z Wielkopolski i Mazowsza do Grodów Czerwieńskich oraz drugi szlak z Krakowa na Mazowsze

Nazwa
Nazwa Opole kształtowała się przez wieki. Pierwotnie w znaczeniu potocznym oznaczała zespolenie pewnej liczby sąsiadujących osad. Opola – jak nazywano zespolenie osad – pełniły rolę organizacji społecznych, w których obowiązywały pewne prawa. Oznaczały one ogół obowiązków mieszkańców tych opól. „Dopiero wtórnie, w okresie nieco późniejszym od nazw tych organizacji czy obowiązków, zaczęły powstawać i nazwy miejscowe Opola. A zatem z punktu widzenia znaczeniowego nazwę Opole należy zaliczyć do grupy nazw kulturalnych, bowiem jest ona wytworem kultury społecznej i duchowej w okresie feudalnym” . Po drugiej wojnie światowej dla odróżnienia od miasta wojewódzkiego na Śląsku, wprowadzono dodatkowy człon Lubelskie.

Dzieje
Osada Opole swymi początkami sięga czasów wczesnośredniowiecznych. Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z początku XIV wieku. Opole także jako miasto jest jednym z najstarszych na Lubelszczyźnie, brak jednak danych źródłowych dotyczących czasu nadania praw miejskich. Kazimierz Wielki w 1368 roku przenosi istniejącą wieś Opole z prawa polskiego na niemieckie. Staje się to, dzięki zasługom ówczesnego właściciela Opola – Sięgniewa ze Słupczy . Na pewno Opole posiadało już przywilej miejski na początku XV wieku, gdyż Jan Długosz w „Liber beneficjorum” pisze o nim oppidum. Już przed rokiem 1418, pojawia się także pierwsza wzmianka o mieszczanach. W rok później wymieniani są następni. Należy przypuszczać, że Opole otrzymało przywilej miejski na przełomie XIV/XV wieku.

Miasto Opole od swego początku było prywatne. Należało najpierw do rodziny Słupeckich, herbu Rawa. Nie wiadomo natomiast, czy już pierwszy określony mianem dziedzica Słupczy – Grot – sprawujący w 1308 roku urząd podkomorzego sandomierskiego i kasztelana połanieckiego, posiadał wśród swych rozlicznych posiadłości majątek Opole. Jest to prawdopodobne, ponieważ już wspominany Sięgniew ze Słupczy przed 1368 rokiem był właścicielem Opola. Rodzina Słupeckich żyła w bliskich kontaktach z otoczeniem króla Władysława Łokietka. Następny z rodziny Słupeckich, Łukasz, był uczestnikiem konfederacji. To właśnie on w 1450 roku uzyskał od króla Kazimierza Jagiellończyka nowy przywilej lokacyjny (po utracie starego w czasie pożaru) uprawniający do odbywania w Opolu jarmarku w dzień Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia) i targ co tydzień we środę. Po śmierci Łukasza 18 czerwca 1471 roku włości opolskie przejął syn Jan z Konar. Działał prężnie w dziedzinie polityki, zasłużył się dla Opola, uzyskując w 1478 roku potwierdzenie przywilejów miejskich. Dzięki niemu miasto uzyskało także przywilej regulujący sprawę uposażenia wójta i nadający mieszkańcom las między Opolem a Kluczkowicami. Następnym dziedzicem Opola był Zbigniew Słupecki – dworzanin króla, senator, a w końcu od 1532 roku kasztelan połaniecki. Ożenił się z Barbarą Firlejówną, córką kasztelana krakowskiego. Opole w tym czasie było miastem kupieckim, do którego zjeżdżali się ludzie z różnych stron, a szczególnie zza Wisły, od strony Solca. Dlatego też Zbigniew uzyskał w 1535 roku przywilej przyznający mu pobieranie opłaty mostowej w wysokości 6 denarów od wozu

Rodzina Słupeckich należała do wykształconych. Członkowie tego rodu zdobywali najpierw wykształcenie w kraju, a później pogłębiali je przez studia i podróże zagraniczne. Stanisław Słupecki, syn Zbigniewa, kolejny właściciel Opola od ok. 1550 roku ukończył studia uniwersyteckie w Wittenberdze i Lipsku. Po powrocie do kraju był przedstawiany jako reprezentant mody zagranicznej. Sam Mikołaj Rej w Zwierzyńcu o nim pisze:

„Polak nad wsze narody jest w tem osobniejszy
Iż, ukaż mu jaki kształt, by też nadziwniejszy,
Uźrzysz go trzeciego dnia, alić on tak chodzi,
Postawą i ubiorem każdemu ugodzi.
Wnet to właśnie obaczysz z tego Słupeckiego,
Byś miał na cudzoziemca patrzyć na jakiego;
Porówna siew dzielności z każdym i w postawie
I na każdej poczciwej nie myli się sprawie”.

Był trzykrotnie posłem na Sejm w latach 1564, 1565, 1569. Organizował zjazdy szlacheckie, między innymi w Łowiczu w 1572 roku i Stężycy w 1575 roku. Był także kasztelanem lubelskim od roku 1569. Podpisał słynny akt konfederacji warszawskiej w roku 1573, a także synod krakowski w 1574 roku. Był posłem do cesarza Maksymiliana w 1573 roku . W Opolu zorganizował tzw. „nowe miasto”, skupiające rzemieślników różnego rodzaju, którym nadawał ziemię, aby mogli tu zamieszkać. Rozplanowane miasto otrzymało odrębny rynek w kształcie czworoboku wraz z ratuszem wzmiankowanym w 1569 roku. „Nowe miasto” nie było samodzielną gminą, lecz stanowiło pewien etap prężnego ośrodka miejskiego. Dzięki zasługom Stanisława Słupeckiego, król Zygmunt August wydał 8 marca 1569 roku przywilej zezwalający na zorganizowanie w mieście cechów. Mieściły one w sobie dwie grupy rzemieślnicze. Do pierwszej zaliczeni byli rzemieślnicy wytwarzający z surowców takich jak: skóra, drewno, wełna, żelazo. Druga grupowała rzemieślników słabiej reprezentowanych specjalności.

Stanisław Słupecki jednak nie wniósł zasług dla Kościoła w Opolu. Idąc za ruchem reformacyjnym, już jako kasztelan lubelski przeszedł na kalwinizm. Najprawdopodobniej w 1557 roku wprowadził nabożeństwa kalwińskie w kościele w Opolu oraz filialnym w Kluczkowicach. Po śmierci Stanisława w 1575 roku dobrami opolskimi zarządzała wdowa po zmarłym – Zofia. Równocześnie opiekowała się synami Zbigniewem i Feliksem oraz trzema córkami. Zbigniew, starszy syn Stanisława i Zofii, tak jak ojciec podróżował za granicę, szczególnie do Włoch. Po powrocie jako gorliwy kalwin uczestniczył w zjazdach szlacheckich, a w 1585 roku posłował na sejm. Zmarł około roku 1598, najprawdopodobniej pojednawszy się z Bogiem.

Druga połowa XVI wieku była pomyślna, jeśli chodzi o wzrost zamożności i znaczenia mieszczan opolskich. Znacznie rozwinęło się rzemiosło, które stanowiło utrzymanie dla większości mieszczan. Jak wykazują materiały archiwalne, w Opolu pracowało kilku Niemców trudniących się handlem i udzielających kredyty. W tym okresie Opole było miastem średnim pod względem liczby ludności, wśród miast prywatnych województwa lubelskiego. Według S. Wojciechowskiego liczyło od 400 – 1000 mieszkańców.

Młodszy syn Stanisława i Zofii Słupeckich, Feliks, studiował między innymi w Strasburgu, zwiedzał Padwę. Po powrocie do rodzinnego Opola 14 maja 1600 roku ożenił się z córką Andrzeja Leszczyńskiego, wojewody brzeskiego, Barbarą, gorliwą kalwinką. Około 1613 roku przeszedł na katolicyzm, czym zjednał sobie sympatię u króla Zygmunta III, który mianował go później kasztelanem lubelskim.

Najprawdopodobniej z inicjatywy i fundacji Feliksa wybudowano pałac w Opolu. Niektórzy uważają, że pałac w Opolu, obecnie Liceum Ogólnokształcącebudowniczym pałacu – przebudowanego później przez Lubomirskich – był Tylman z Gameren. Data 1613 znaleziona na belce pochodzącej z pałacu, wiązałaby się z renowacją kościoła drewnianego w Opolu w 1615 roku, przez Feliksa Słupeckiego – „naprawiwszy ruiny Kościoła, powrócił fundusz kapłanom”. Mogła także wybudować pałac Barbara z Leszczyńskich, która także wybudowała zbór kalwiński w Opolu. Na pewno pierwotny pałac był wybudowany w I poł. XVII wieku.

W 1617 roku umiera Feliks pozostawiając żonę Barbarę z Leszczyńskich z licznym potomstwem (pięcioma synami i czterema córkami), wychowanymi w wierze kalwińskiej. Jednak Barbara nie przeszkadzała w wypełnianiu woli męża, a mianowicie w powrocie mieszkańców do Kościoła katolickiego. Wybudowała nowy budynek, przeznaczony na zbór kalwiński dla tych, którzy chcieli pozostać w tej wierze. Najstarsi synowie Feliksa i Barbary, Mikołaj i Krzysztof, studiowali w Akademii Zamojskiej, od 1623 roku kontynuowali naukę we Frankfurcie, a od 1629 roku w Paryżu, gdzie dołączył do nich młodszy brat Jerzy.

Jerzy Słupecki będąc starostą w Pilźnie przeszedł na katolicyzm w 1644 roku, co sprzyjało jego dalszym awansom. W 1653 roku został podkomorzym lubelskim, a w 1661 roku kasztelanem lubelskim i awansował na krzesło senatorskie.

W tym czasie Opole przeżyło dramatyczny okres wojen i najazdów w latach od 1648 do 1656, kiedy zostało spalone przez Szwedów. Rejestry podymnego z 1663 roku piszą o 75 domach. Licząc, że w każdym domu mieszkało około 6 osób, miasto mogło liczyć w tym okresie 450 mieszkańców. Natomiast spis pogłównego z 1674 roku, mówi o 478 mieszkańcach, z których 88 to Żydzi. W roku 1661 król Jan Kazimierz nadał miastu prawo odbywania dwóch jarmarków, co miało przyciągnąć kupców i pomóc w odbudowaniu miasta.

Jerzy Słupecki zgromadził w pałacu w Opolu dużą ilość książek. „W ten sposób książnica, która znalazła się u Jerzego Słupeckiego, liczyła co najmniej 300 dzieł. Składała się z druków z XVI i pierwszej połowy XVII stulecia. Co do języka pośród dzieł, będących obecnie własnością seminarium duchownego w Lublinie, przeważa łaciński, po nim idą włoski, francuski i niemiecki”. Cały swój zbiór biblioteczny Jerzy zapisał Kościołowi w Opolu. Jednak po jego śmierci w 1663 roku książki zabrał Stanisław Borkowski, mąż Teodory Słupeckiej, córki Jerzego.

W tym miejscu należy wspomnieć, że w latach 1650 – 1675, z fundacji rodziny Słupeckich wzniesiono obecny murowany kościół w Opolu.

Jerzy osierocił dwie córki: Teodorę i nieletnią Barbarę, której opiekunem został brat Jerzego, Mikołaj. To właśnie on w 1668 roku przekazał pod nadzór Bogusławowi Ząbskiemu dobra Niezdów, Trzciniec i Wrzelów, którymi zarządzał do swej śmierci w 1678 roku. Teodora, jak już wspomniano, została zaślubiona Stanisławowi Dunin – Borkowskiemu, a Barbara Marcinowi Butlerowi, staroście drohickiemu, który odziedziczył majątek opolski. Barbara jednak szybko owdowiała bezpotomnie i wyszła ponownie za mąż. Po bezpotomnej śmierci Butlerów jedyną dziedziczką dóbr opolskich została Teresa Borkowska, córka Stanisława i Teodory, która wniosła je w posagu mężowi Stanisławowi Tarle w roku 1682, późniejszemu wojewodzie lubelskiemu. Po śmierci Stanisława w 1705 roku krótko dobrami opolskimi zarządzała jego żona, a następnie syn Jan. Rodzina Tarłów była związana z opolskim Kościołem, w którym należeli do Archikonfraterni Różańca Świętego.

Już od najmłodszych lat Jan Tarło herbu Topór był przygotowywany przez ojca do pełnienia najwyższych funkcji państwowych. W wieku 13 lat, w roku 1697 posłował przy boku ojca na sejmie koronacyjnym Augusta II, gdzie otrzymał rangę pułkownika regimentu koronnego w Koronie. Był wojewodą lubelskim od 1719 roku oraz generałem wojsk koronnych. W 1736 roku już jako wojewoda sandomierski otrzymał najwyższe polskie odznaczenie – order Orła Białego. Najważniejszą rolę w życiu Jana Tarły odegrał walny Sejm Grodzki 28 września 1726 roku. Na tym sejmie został wyznaczony na posła do papieża Benedykta XIII. Do Rzymu miał zawieźć konstytucję uchwalającą prawo patronatu królewskiego nad opactwami w Polsce. Jednak do tego poselstwa nie doszło, gdyż papież wcześniej wydał breve przeciwko uchwałom sejmu. Tarło pertraktował natomiast z nuncjuszem Pauliccim w Polsce przez dziesięć lat. W 1736 roku podczas sejmu pacyfikacyjnego w Warszawie doszło do podpisania konkordatu. Zawarto traktat, na mocy którego wybór opatów należał nie do zakonników, ale do króla.

Dzięki Janowi Tarle Opole uzyskało kolejny przywilej zezwalający na trzeci jarmark, wydany przez króla Augusta II w 1713 roku. W 1729 roku Jan Tarło nadał przywilej rzemieślnikom z Niemiec przebywającym w Opolu, który gwarantował im wykonywanie rzemiosła, możliwość osiedlania się i zwolnienie od podatków na trzy lata oraz swobodne wyznawanie swojej wiary.

Jan Tarło przyczynił się do rozwoju Opola, tworząc około 1738 roku fundację. Nadał ją pijarom, którzy wybudowali klasztor mieszczący także szpital wraz z pracowniami rzemieślniczymi. Marzeniem Jana Tarły było, aby utworzono w Opolu także szkołę rzemieślniczą. Powstała ona dopiero po śmierci dziedzica w 1750 roku, kiedy to Stanisław i Ignacy Konarscy uzyskali zgodę Stolicy Apostolskiej na fundację. Ksiądz Ignacy Konarski sprowadził na pięć lat do Opola najlepszych rzemieślników, którzy uczyli w tej szkole zawodu. „Sprowadzeni do tego zakładu najdoskonalsi stolarze, ślusarze, garbarze, sukiennicy i tkacze obowiązani zostali pięcioletnim kontraktem sposobić uczniów do każdego z tych rzemiosł” . Mogli oni sprzedawać swoje wyroby po dowolnej cenie. Dzięki korzystnym warunkom umowy do Opola przyjechało wielu fachowców w różnych dziedzinach. Była to pierwsza szkoła rzemieślnicza w Polsce. Mimo tak krótkiego czasu istnienia szkoły u opolan zaszczepiono zamiłowanie do rzemiosła.

Cztery lata po śmierci Jana Tarły Zofia z Krasińskich poślubiła owdowiałego wojewodę lubelskiego, późniejszego kasztelana krakowskiego Antoniego Lubomirskiego. Zofia uczestniczyła czynnie w życiu towarzyskim, politycznym, a także zarządzała dobrami opolskimi. Z jej inicjatywy dokonano przebudowy pałacu w Opolu w latach 1766-1772 na rezydencję barokowo – wczesnoklasycystyczną według projektu architekta Dominika Merliniego oraz Jakuba Fontany, przy współudziale Franciszka Ferdynanda Naxa. Koszty rezydencji, którą zaliczono do jednej z najświetniejszych w kraju, wyniosły ok. 200 tysięcy złotych. Goszczono w tym pałacu w 1781 roku wielkiego księcia Pawła, a 2 marca 1787 roku jadącego do Kaniowa na prywatne spotkanie z Katarzyną II króla Stanisława Augusta, „…około godziny wpół do 8 wieczorney stanąwszy, w ozdobnem, wygodnym i miłym sobie domie, udał się na spoczynek; bywszy pierwey pod niebytność J. Oświeconey gospodyni przyiętym na dziedzińcu od JPana Dłuskiego, Podkomorzego Lubelskiego, a w samym zaś pałacu, przywitany mową Polską od xiędza Karolli, rektora xięży Pijarów tamecznych”.

Antoni Lubomirski zmarł 8 marca 1782 roku, nie pozostawiając potomstwa, gdyż jedyny syn zmarł w dzieciństwie, w 1760 roku. Po śmierci Zofii 27 października 1790 roku Opole przeszło w ręce kasztelana kijowskiego Aleksandra Lubomirskiego, dalszego krewnego rodziny. Przejął on od mieszczan część gruntów obok wsi Zagrody i Niezdów, co nie przysporzyło mu sławy wśród mieszkańców Opola. Bardzo rzadko przebywał w Opolu, ponieważ był generałem wojsk francuskich . Jak sądzą niektórzy, jeszcze wcześniej, bo w 1776 roku, Aleksander Lubomirski nabył od Antoniego Lubomirskiego „klucz opolski”. pałac w NiezdowieDo tych dóbr należał także Niezdów, gdzie najprawdopodobniej w latach 1776 – 1804 roku Aleksander Lubomirski wybudował pałac. W roku 1787 ożenił się z Rozalią Chodkiewiczową, która cieszyła się – podobno – sławą jednej z najpiękniejszych kobiet polskich. Także rzadko przebywała w Opolu, ponieważ odbywała podróże szczególnie do Francji. park pałacowy w NiezdowieZawierała znajomości z wielkimi ówczesnymi osobistościami, między innymi z królem Francji Ludwikiem XVI oraz księciem Józefem Poniatowskim. W roku 1794 została oskarżona we Francji o spisek i 30 czerwca trybunał rewolucyjny skazał ją na śmierć. Aleksander Lubomirski opiekował się dobrami Opolskimi do 1804 roku. Po jego śmierci dziedziczką włości została Aleksandra Rozalia, córka Aleksandra i Rozalii, która w 1805 roku poślubiła Wacława Rzewuskiego, herbu Krzywda. Rozalia zajmowała się majątkiem, gdyż jej mąż podróżował po Turcji i krajach arabskich, prowadził też żywot koczownika na Podolu. W czasie powstania listopadowego stworzył oddział powstańczy. Zginął w niewyjaśnionych okolicznościach w 1830 roku.

Rozalia Rzewuska wiele czyniła dla miasta Opola, szczególnie w obronie praw mieszczan. Wstawiła się za mieszkańcami, gdy ich prawo do wyrębu lasu na budulec i opał, ustalone przywilejem z 1478 roku, było naruszone przez dzierżawcę Andrzeja Horodyskiego. Spis ludności z roku 1787 podaje, że Opole liczyło 1899 mieszkańców, w tym 1710 to katolicy, 101 Żydzi, a 28 dysydentów.

Pogarszająca się sytuacja gospodarcza w Polsce na początku XIX wieku wpłynęła ujemnie także na Opole. Upadł handel, mieszkańcom nie wiodło się najlepiej. Na 1848 osób mieszkających w Opolu, 1018 byli to chrześcijanie, 827 to Żydzi, a 3 osoby innych wyznań. Na 197 domów tylko 25 było murowanych. Wzmianka z 1843 roku mówi o około trzech tysiącach mieszkańców, natomiast w końcu XIX wieku o czterech tysiącach.

W 1857 roku dotychczasowa dziedziczka Opola sprzedała miasto Kazimierzowi Wydrychiewiczowi. Pałac w Opolu przekazała rządowi carskiemu, z przeznaczeniem na rezydencję dla cara Aleksandra. Pałac wykorzystano później na koszary dla wojska. To sprawiło, że zostały zatarte cechy stylowe tego pałacu. Liczne zbiory książek, które były w nim zgromadzone rozdała szkołom publicznym. Kazimierz Wydrychiewicz nie umiał zjednać sobie chłopów, co prowadziło do buntów w sprawie płacenia podatków, szczególnie z gruntów wsi Janiszkowice, które zostały włączone do dóbr dworskich. Przebudował i odrestaurował pałac w Niezdowie. Po jego śmierci w 1869 roku, cały majątek przeszedł na dalszych krewnych: Kacpra Wydrychiewicza i Filipinę z Dębińskich Stojanowską.

Około roku 1860 liczba mieszkańców miasta Opole liczyła 2354, z czego 1587 to Żydzi. Większa część mieszkańców zajmowała się rzemiosłem oraz handlem. Coraz mniej osób trudniło się rolnictwem, którego znaczenie w tym okresie spadło. W mieście zatrudnionych było 5 urzędników oraz l nauczyciel.

Opole Lubelskie było miastem prywatnym do 1866 roku. W roku 1869, podobnie jak wiele mniejszych ośrodków Guberni Lubelskiej i Królestwa Polskiego, Opole utraciło prawa miejskie i przekształcone zostało w osadę. Od 1870 roku władzę w osadzie pełnił wójt jako zwierzchnik gminy. W 1871 roku dobra opolskie przeszły w ręce rodziny Kleniewskich: Franciszka, Władysława i Jana. Zajmowali się gospodarstwem rolnym, które postawili na wysokim poziomie, stawy wykorzystali na hodowle ryb. W 1883 roku wybudowali cukrownię. Z ich inicjatywy powstał młyn amerykański oraz dwa młyny wodne, tartak i cegielnia. W 1879 roku Opole zniszczył pożar.

W 1957 roku uzyskało ponownie prawa miejskie i zostało siedzibą powiatu, a w 1975 roku, w związku z państwową reformą administracyjną, siedzibą urzędu miasta i gminy. Obecnie jest znów miastem powiatowym.

KOŚCIÓŁ W OPOLU LUBELSKIM

Kościół parafialny pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Opolu Lubelskim został wybudowany w latach 1650-1675 z fundacji Jerzego Słupeckiego. Wykończenie budowli, dobudowanie naw bocznych, położenie polichromii jest zasługą rodziny Tarłów już w XVIII w.

Elewacje zewnętrzne kościoła są utrzymane w stylu wczesnobarokowym, natomiast kaplice, zakrystie i obejście są późnobarokowe (połowa XVIII w). Murowana, orientowana, jednonawowa pierwotnie świątynia zbudowana jest na planie krzyża łacińskiego, transept tworzą dwie boczne kaplice na planie kwadratu, otwarte do prezbiterium półkolistym łukiem. fasada z głównym wejściempłaskorzeźba na szczycie fasadyDwuwieżowa fasada główna ma układ trójosiowy z cofniętą częścią środkową, zwieńczoną szczytem wbudowanym między wieże. Szczyt posiada dwie rozczłonkowane pilastrami kondygnacje – dolną zwieńczoną trójkątnym przyczółkiem, ozdobioną płaskorzeźbą gołębicy – symbolu Ducha św. w otoczeniu główek aniołków i górną – zwieńczoną półkoliście z wolutowymi spływami po bokach. Poniżej w środkowej kwadratowej wnęce jest scena Wniebowzięcia NMP a symetrycznie po bokach, również we wnękach, rzeźby patronów Polski – świętych biskupów Stanisława i Wojciecha. Kondygnację niżej na osi elewacji widnieje otwór okienny, w prawej wnęce płaskorzeźba Zwiastowania a w lewej aniołowie. W dolnej części fasada przesłonięta jest dobudowanym później obejściem. Tutaj znajduje się wejście do kruchty, a w niej otwór drzwiowy z półkolistym łukiem prowadzący do głównej nawy. Zachodnie zewnętrzne narożniki obejścia zostały zwieńczone rzeźbionymi popiersiami pijarów.

herb Krasińskich herb Branickich herb Tarłów
Na elewacji kaplicy północnej znajdują się stiukowe kartusze z herbami: Ślepowron Krasińskich – na ścianie wschodniej, Gryf Branickich – na ścianie zachodniej i Topór Tarłów – na ścianie północnej. Kaplica południowa pozbawiona jest sztukaterii. Na wschodniej ścianie prezbiterium widnieje zegar słoneczny.

Wnętrze kościoła ma bogatą polichromię wykonaną przez Antoniego Dembickiego, ukończoną przed rokiem 1753. widok na południową ścianęGórna część polichromii nie była nigdy odnawiana, natomiast dolne partie zostały przemalowane w 1880r. przez malarzy Quappa i Riedla. Świadczy o tym napis umieszczony nad wejściem do kruchty od strony wewnętrznej kościoła.

Wyposażenie wnętrza jest jednolite, związane architektonicznie z architekturą kościoła, późnobarokowe, z drugiej połowy XVIIIw. Kolumnowy główny ołtarz został wykonany około 1740 roku prawdopodobnie w warsztacie będącym własnością książąt Czartoryskich. Jego pełnej konserwacji dokonano w 1992r. Pokryty jest polichromią olejną koloru ciemnozielonego ze złotymi paseczkami. Ma bogatą dekorację snycerską: są to rzeźby świętych oraz aniołów. Na szczycie znajduje się hierogram Maryi otoczony główkami aniołków i aureolą promieni, w centrum obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem na lewej ręce, pędzla Antoniego Dembickiego, pochodzący z 1745 r.

Tabernakulum ma kształt kuli z glorią i baldachimem, otaczają je rzeźby aniołów. Malowidła na ścianach prezbiterium przedstawiają sceny ze Starego Testamentu, a na kolebkowym sklepieniu z lunetami – moment Wniebowzięcia NMP w obramieniu architektury iluzjonistycznej utworzonej z balustrady z wazonami. Tę część świątyni oświetla łącznie pięć okien – po dwa z każdej strony i pośrodku za ołtarzem okno okrągłe. widok na południową ścianę Na ścianie tęczowej od strony prezbiterium znajduje się ozdobny kartusz z herbem Krasińskich Ślepowron i inicjałami Zofii Tarłowej wojewodziny sandomierskiej (ZTWS), natomiast od strony nawy postacie papieża i króla, nad nimi aniołowie i data – 1751r. W środku widnieje płaskorzeźba przedstawiająca symbol Bożej Opatrzności.

nawa główna
Nawę główną przekrywa sklepienie kolebkowe z ośmioma lunetami mieszczącymi okna. Na jego polichromii, w podobnym jak w prezbiterium obramieniu wzbogaconym kartuszami i aniołkami, przedstawiony jest Chrystus Odkupiciel na majestacie wśród obłoków w otoczeniu czterech ewangelistów i aniołów. W polach międzylunetowych widnieją postacie alegoryczne cnót i stanów a w lunetach ozdobne medaliony z puttami i wieńcami. Sklepienie od ścian nawy głównej oddzielają wewnętrzne profilowane gzymsy z drewnianym lambrekinem. Nad chórem muzycznym jest okno witrażowe przedstawiające Trójcę Świętą.

Ściany nawy głównej wypełnia osiem późnobarokowych ołtarzy – po cztery z każdej strony z bogatą regencyjno – rokokową dekoracją snycerską. Pomiędzy nimi, na tle pilastrów znajdują się ustawione na wspornikach rzeźby apostołów. Obrazy w ołtarzach przedstawiają świętych: Józefa Kalasantego, Antoniego Padewskiego, Walentego, Barbarę, Annę, Józefa z Dzieciątkiem, Klemensa i Elżbietę. Po lewej stronie przy tęczy jest umieszczona późnobarokowa ambona a poniżej drewniana chrzcielnica z rzeźbą Chrystusa Błogosławiącego.

widok na chór
Chór muzyczny znajduje się w zachodniej części nawy. Został wykonany najprawdopodobniej około połowy XVIIIw. Jest wsparty na czterech słupach z tzw. podchórzem sklepionym kolebkowo. Otoczony jest drewnianą balustradą ozdobioną u dołu lambrekinem. 16-głosowe organy pochodzą z firmy braci Rieger w Opawie.

Kościół posiada dwie zakrystie, połączone z prezbiterium bogato dekorowanymi otworami okiennymi oraz przejściami arkadowymi. W obu zakrystiach wysoko obiega ściany drewniana ażurowa galeryjka ozdobiona lambrekinem.

sklepienie w kaplicy południowej
Obie kaplice mają sklepienia kopulaste z lunetami. W kaplicy północnej, pod wezwaniem Krzyża Św., ponad mensą ołtarzową wisi rzeźbiony barokowy krucyfiks. Pod nim na mensie ustawiony jest relikwiarz w kształcie oszklonej trumny, a pośrodku tabernakulum o kształcie czworobocznej świątyni z kopułą. Na kolumnach przy ołtarzu stoją rzeźby Matki Bożej Bolesnej i św. Jana Ewangelisty. Obrazy na ścianach są związane z historią znalezienia Drzewa Krzyża św. nagrobek Jana TarłyW ścianie wschodniej tej kaplicy znajduje się nagrobek z czarnego marmuru Jana Tarły ufundowany przez żonę Zofię z Krasińskich. Na sklepieniu widnieje scena Adoracji Drzewa Krzyża, a w narożach symbole czterech stron świata: Cesarzowa Helena, Turek, Murzyn i Indianin. Na sklepieniu umieszczono także sygnaturkę Antoniego Dembickiego i datę – 1746r.

Kaplica południowa, pod wezwaniem Matki Boskiej, ma rokokowe wyposażenie: mensę ołtarzową i po jej bokach rzeźby dwu świętych kobiet. Na centralnej ścianie widnieje obraz Matki Boskiej ze św. Stanisławem Kostką, Alojzym Gonzagą i Ignacym Loyolą. Na sklepieniu umieszczono scenę Adoracji hierogramu Matki Bożej przez aniołów, a w narożach alegoryczne postacie z kartuszami herbowymi i pod nimi sentencje. W kaplicy w ścianie wschodniej znajduje się też nagrobek z czarnego marmuru.

Cennymi zabytkami świątyni są epitafia i tablice upamiętniające osoby związane z Opolem lub tu goszczące. Jest m.in. płyta upamiętniająca pobyt w Opolu króla Stanisława Augusta w 1787r. Zatrzymał się tu, jadąc do Kaniowa na spotkanie z carycą Katarzyną. W nawach bocznych wiszą duże obrazy stacji drogi krzyżowej.

Od ponad 20 lat w świątyni opolskiej trwają prace remontowe. Większą część kosztów pokrywają parafianie. W ciągu tego czasu położono na kościele dach z blachy miedzianej i odnowiono elewację, założono instalację grzewczą, unowocześniono świetlną, położono marmurową posadzkę, odnowiono ołtarz główny i obie kaplice. Wykonano nowe ławki i odnowiono stare. Ogrodzono obejście kościelne od strony wschodniej i północnej.

Najbardziej pilna i zarazem najbardziej kosztowna jest konserwacja polichromii na całym wnętrzu kościoła. Natychmiastowej konserwacji wymagają wszystkie elementy snycerskie a także elewacja kościoła. Koszt tych prac jest ogromny. Obecnie trwają prace remontowe zapoczątkowane przez księdza proboszcza Krzysztofa Kozaka.

Cmentarz

Cmentarz
W czasach gdy w Opolu był jeszcze kościół drewniany, cmentarz grzebalny mieścił się na placu wokół kościoła. Świadczą o tym kości znajdowane podczas remontów. Po wybudowaniu obecnej świątyni, cmentarz usytuowano przy drodze do Annopola i Kamienia, gdzie znajduje się do dzisiaj. Czas jego powstania nie jest dokładnie znany.

Główna aleja i kaplica
Na cmentarzu znajduje się kaplica pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego, wybudowana w drugiej połowie XIX wieku, murowana, w stylu neogotyckim. Cmentarz ogrodzony był wcześniej parkanem drewnianym, a następnie murowanym. Także kaplica cmentarna była najpierw pod wezwaniem Ducha Świętego. Jak opisują pijarzy w spisie inwentarzowym z 1843 roku, była niedużej wielkości, murowana i pokryta dachówką. Wspominają także o złym jej stanie i dużym zniszczeniu. Świadczyłoby to, że została ona rozebrana, a na jej miejsce wybudowana nowa, która jest do tej pory. Nie nastąpiło to zapewne w czasie kiedy parafią opolską zarządzali pijarzy. Najprawdopodobniej została postawiona po kasacie zakonu pijarów w Opolu, przed 1878 rokiem. Świadczy o tym fakt, że ksiądz Leon Popławski, ówczesny proboszcz parafii Opole, w lipcu 1878 roku zwrócił się z prośbą do Konsystorza Lubelskiego, aby w nowo wybudowanej kaplicy na cmentarzu były odprawiane nabożeństwa.

obraz z kaplicy cmentarnej, skradziony i zniszczony przez złodzieji w grudniu 2002r
W kaplicy cmentarnej umieszczony jest obraz B. Zieniewicza, przedstawiający scenę Przemienienia Pańskiego. Również w jej wnętrzu znajdują się epitafia ku czci znanych osób pochodzących z Opola Lubelskiego:

prof. artysty plastyka Hipolita Polańskiego (1890 – 1966), pochowanego na Powązkach w Warszawie,

Piotra Michalskiego (l861 – 1947).

Na zewnętrznej ścianie kaplicy umieszczone są epitafia:

Kazimierza Wydrychiewicza, właściciela Opolszczyzny, +1869,

dr Maksymiliana Schoennetta, prof. wyższych uczelni lwowskich, dyrektora szkół średnich (1870 – 1937),

z rodziny Kleniewskich, Wandy Schoennettowej, wychowawczyni młodzieży (l877 – l960),

Czesława Wyrzykowskiego, który jak jest napisane: „podniósł kulturę rolną i poziom inteligencji wsi”(1913 – 1980).

Pod kaplicą cmentarną znajdują się grobowce rodziny Kleniewskich, właścicieli Opola i okolic od 1871 roku.

Obok kaplicy znajdują się groby księży, między innymi: Wojciecha Telatyckiego, Karola Mareśa, Lucjana Michalaka, Aleksandra Czajkowskiego, Franciszka Osińskiego, Stanisława Wachowskiego. Także w pobliżu kaplicy znajdują się groby sióstr zakonnych.

Parafia opolska przeżywała ciężkie chwile w czasie powstania styczniowego oraz dwóch wojen. Na cmentarzu znajduje się zbiorowy grobowiec powstańców z 1863 roku i wiele mogił z dwóch wojen światowych.

Cmentarz grzebalny, z biegiem lat stawał się za ciasny, dlatego zakupiono za pieniądze parafian przylegające do cmentarza działki prywatne. Prace nad poszerzeniem cmentarza trwały bardzo długo. Rozpoczął je proboszcz opolski ksiądz Karol Mareś, kontynuował ksiądz Stanisław Wachowski, a sfinalizował ksiądz Władysław Lachowski. 20 listopada 1984 roku, parafia otrzymała tytuł własności rejentalnej na plac pod nowy cmentarz. Na cmentarz przeznaczono l,04 hektara, natomiast na parking obok cmentarza 35 arów. Prace przy powiększeniu cmentarza odbywały się w czynie społecznym z dużą pomocą władz miejskich i zakładów. W ten sposób zostały wykopane fundamenty pod parkan. Cukrownia przekazała żużel na alejki cmentarne. Ogrodzenie cmentarza budowali parafianie z różnych miejscowości.

W lipcu 1985 roku poprawiono tynki na kaplicy cmentarnej i stary parkan. W niedzielę l listopada 1986 roku biskup Ryszard Karpiński poświęcił powiększony cmentarz. Rok później prowadzono dalsze prace przy remoncie kaplicy. Między innymi ułożono wewnątrz posadzkę.

W kaplicy cmentarnej odprawiane są Msze Święte 1 i 2 listopada. Obchodzony jest odpust w uroczystość Przemienienia Pańskiego 6 sierpnia. Oprócz tego sprawowana jest Eucharystia w rocznice związane z II wojną światową.

Na naszym cmentarzu jest wiele pięknych, zabytkowych nagrobków. Część z nich jest już w złym stanie, dlatego co roku 1 Listopada na ich odnowienie zbierane są datki.

 

KAPLICZKI I KRZYŻE na terenie parafii Wniebowzięcia NMP w Opolu Lubelskim

Oprócz dwóch kaplic publicznych, w których systematycznie jest sprawowany kult, istnieje na terenie parafii wiele innych kaplic. Sprawowana jest w nich Eucharystia z okazji uroczystości odpustowych lub poświęcenia pól. Istnieją kapliczki przydrożne, krzyże, figurki. To wszystko świadczy o pobożności parafii Opole Lubelskie. Wierni miejscowości położonych dalej od kościoła parafialnego spotykają się przy tych kapliczkach na modlitwie: odmawianiu różańca świętego, śpiewaniu majówek. Kapliczki w większości znajdują się na krańcach wiosek, rozstajach dróg, przypominając wiernym o modlitwie; czynieniu znaku krzyża przy przechodzeniu obok. Wioski parafii opolskiej, tak jak i wioski w całej Polsce wyludniają się, co widać po średniej wieku ludności. Jednak pokolenie starsze, które wychowało się na tradycyjnym kulcie, mimo tak dużych odległości od kościoła w Opolu oraz ubóstwa wsi, utrzymuje więź z Bogiem, nieraz zaskakując swoją pobożnością innych.


Na terenie obecnego miasta Opole Lub. znajdują się 4 zabytkowe figury. Pierwsza z nich Najświętszej Maryi Panny umieszczona jest na wysepce, na stawie przed miastem. Obok tej figurki kiedyś przebiegała droga do pałacu rodziny Lubomirskich. Obecnie pozostała w tym miejscu grobla, na której są ułożone tory kolejowe. Figurka najprawdopodobniej pochodzi z XVIII wieku, z czasów przebudowy pałacu. Jan NepomucenNastępna – świętego Jana Nepomucena – znajduje się na terenie byłego dworu, a obecnie szpitala. Pochodzi także z XVIII wieku. Trzecia figura-obelisk, ustawiona jest przy ulicy Partyzantów.

Figura Matki Bożej przy ul.Kolejowej
Przy ul. Kolejowej naprzeciw pałacu Lubomirskich (dzisiejsza siedziba LO) stoi wystawiona po 1920r. jako wotum za odzyskanie niepodległości okazała figura Matki Boskiej Królowej Polski, przy której już przed wojną rozpoczynano obchody patriotycznych rocznic – 3 Maja i 11 Listopada. I tak jest dziś.

Oprócz tych czterech wymienionych figur znajduje się w Opolu kaplica przy ulicy Puławskiej pod wezwaniem św. Maksymiliana Kolbego. Wymurowana została na prywatnej działce obok domu rodziny Brejdygant, którzy byli także jej fundatorami w 1948 roku. A po wyjeździe z Opola przekazali ją na rzecz parafii.

W domu Sióstr Służek NMP Niepokalanej w Niezdowie znajduje się kaplica pod wezwaniem Niepokalanego Serca NMP, erygowana 5 maja 1927 roku. W niej sprawowany jest systematycznie kult przez kapelana sióstr, czy też księży z parafii opolskiej. Przeznaczona jest dla Zgromadzenia, ale uczestniczą we Mszach świętych i nabożeństwach również inni wierni.

Dzwonnice

Na cmentarzu przykościelnym znajdują się dwie dzwonnice:

Stara dzwonnica
Pierwsza wybudowana została w XVII wieku prawdopodobnie razem z kościołem. Znajduje się w północno – zachodnim narożu cmentarza kościelnego. Składa się z dwu kondygnacji. Zbudowana jest na rzucie kwadratu. Służyła jako magazyn dla starych, zabytkowych przedmiotów, a w 1998 roku zamieniono ją na kostnicę.

Dzwonnica – brama
Druga dzwonnica – brama, została wybudowana w 1751 roku z fundacji Zofii z Krasińskich Tarłowej. Położona jest w północnej stronie cmentarza kościelnego na rzucie kwadratu z dwoma mniejszymi aneksami po bokach. Środkowa część składa się z trzech kondygnacji, z których ostatnia wraz ze szczytem schodkowym dobudowana została na początku XIX wieku. W drugiej kondygnacji, w części środkowej, otwory dzwonowe zostały zamknięte łukiem, natomiast w trzeciej znajdują się koliste otwory. Od frontu na dzwonnicy umieszczony jest zegar. Ponad otworem dzwonowym od frontu znajduje się kartusz z herbem Topór, natomiast po zachodniej stronie z herbem Ślepowron. Część boczna dzwonnicy od strony zachodniej służy obecnie jako kaplica dla zmarłych.

Podczas pierwszej wojny światowej wojsko zabrało 4 dzwony z dzwonnicy i 2 zegarowe.

Józef Grzegorczyk zapisał w 1926 roku w swoim testamencie 200 złotych, które po jego śmierci przekazała żona Marianna z Plewików na nowe dzwony w parafii Opole Lubelskie. M.in. dzięki tej sumie, zakupiono dwa dzwony dla parafii Opole, które konsekrował biskup Adolf Józef Bożeniec Jełowiecki 22 czerwca 1926 roku podczas wizyty kanonicznej. Dzwon większy ważył 657kg, a nadano mu imię „Stefan – Joanna”. Drugi ważył 162kg, nadano mu imię „Stanisław Kostka i Jadwiga”.

Podczas drugiej wojny światowej po raz kolejny zabrano z parafii dzwony. W 1947 roku na zebraniu Rady miasta Opole Lubelskie ustalono, że cała społeczność parafialna ufunduje nowe dzwony dla kościoła. Zbiórka pieniędzy na ten cel przeprowadzana była najpierw w sklepach i zakładach pracy, a następnie w każdym domu. Jeszcze w tym samym roku zakupiono 3 dzwony z odlewni L. Felczyńskiego w Przemyślu. 28 grudnia 1947 roku biskup Zdzisław Goliński dokonał ich konsekracji. Duży dzwon nazwano „Maria” i zamieszczono napis „Królowo Korony Polskiej módl się za nami”. Został ufundowany przez parafian z wdzięczności za opiekę Bogarodzicy. Średni dzwon nazwano „Piotr” i umieszczono napis: „Zmiłuj się nad nami Boże według wielkiego miłosierdzia Twego”. Mały dzwon, ufundowany z ofiar pracowników cukrowni opolskiej w czasie kampanii 1947 roku, nazwano „Antoni” i umieszczono napis: „Błogosław Boże Ojczyźnie naszej i naszej pracy”. Wybrano także rodziców chrzestnych dla dzwonów z każdej miejscowości, z której byli ofiarodawcy.